خاطراتی از کرکس کوچک

آقای ابراهیم خانگاه از راهنمایان گردشگری بومی جزیره قشم، خاطراتی از کرکس کوچک می‌گوید. ایجاد و اجرای برنامه مدیریت مشارکتی حفاظت گونه کرکس کوچک در جزیره قشم با تکیه بر رونق گردشگری آسیب دیده از کرونا SGP/IRA/CCA-GSI-COVID/2022/08(297) طی چندسال گذشته سایه سنگین پاندمی کرونا تاثیر به سزایی بر مشکلات اقتصادی کشورها گذاشته است. خصوصا مناطق وابسته به درآمد گردشگری، همچون جزیره قشم، بیش از دیگر مناطق دچار رکود و مشکلات اقتصادی شدهاند. اکنون بنظر میرسد شوک اصلی این پاندمی در حال گذر است و لذا یافتن راهکارهایی برای تسریع روند جبران کاستی ایجاد شده که بر سرعت رونق گردشگری دراین مناطق بیافزاید و همزمان دغدغه های توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست را در برگیرد، از اولین گامها برای برون رفت از فشار ایجاد شده است. از طرفی آمار و گزارشات علمی نشان میدهد جمعیت کرکسها درجهان کاهش بی سابقهای را تجربه میکنند و ادامه حیات نسل یازده گونه از شانزده گونه کرکس موجود در آفریقا، آسیا و اروپا مستلزم توجه ویژه و حرکت موثر است. با توجه به اهمیت این گروه از پرندگان، موسسات و مراجع بزرگی در جهان در جهت بهبود وضعیت کنونی و حفاظت بیشتر از کرکسها به فعالیت مشغولند. در کشور ما ایران تا کنون مراجع مربوطه آنچنان که باید بصورت تخصصی به بررسی و تلاش برای حفاظت از کرکسها نپرداخته اند. این درحالی است که جزیره قشم بدون شک یکی از برترین نقاط منطقه و شاید جهان برای مشاهده کرکس کوچک است و این گونه میتواند بعنوان جاذبه جدید گردشگری، سهم موثری در ترغیب گردشگران جهت بازدید از جزیره ایفا کند. این طرح تلاش خواهدکرد، ضمن بهره گیری از دانش شهروندی نه تنها گونه کرکس کوچک(مصری) را بعنوان یکی از جاذبه های جزیره قشم معرفی نماید، که با گردآوری اطلاعات، توان افزایی برخی علاقمندان بومی، ارتباط با برخی فعالان اقتصادی جزیره و همچنین مشورت و تبادل نظر با مسئولان و تصمیم گیران بخش دولتی از حضور این گونه برای به حرکت درآوردن موتور یک فعالیت اقتصادی - حفاظتی در جهت رونق گردشگری و ایجاد یک برنامه علمی، تخصصی و مشارکتی برای حفاظت از این گونه در جزیره اقدام نماید. معرفی گونه کرکس کوچک در سطح ملی بعنوان یکی از نمادهای گردشگری جزیره قشم، ایجاد یک پایگاه داده و گردآوری اطلاعات این گونه به کمک گزارشات مردمی (بومیان، گردشگران و علاقمندان)، آگاهی رسانی به مردم بومی، توان افزایی در کنار چندنفر از راهنمایان طبیعت گردی جزیره قشم، بستر سازی رونق بیشترگردشگری بر پایه کرکس کوچک، بررسی و تحلیل دادهها با همکاری اداره محیط زیست سازمان منطقه آزاد قشم و در انتها ایجاد دستورالعملی مدون با دیدگاه مشارکتی جهت حفاظت از این گونه از دستاوردهایی است که پروژه برای رسیدن به آن تلاش میکند. کارگروه تخصصی حفاظت از کرکس‌ها، بعنوان زیر مجموعه‌ای از موسسه پرنده‌شناسی طرلان و در ادامه حضور این موسسه در تدوین برنامه جهانی حفاظت از کرکس مصری و همچنین برنامه جهانی حفاظت از کرکس‌های آسیا، شکل گرفته است. هسته مرکزی این کارگروه متشکل از اعضای اصلی غیر دولتی و مشاورانی از بخش دولتی و غیردولتی است که می‌کوشند در سایه فعالیتهای تخصصی، همگام با دیگر کشورها در جهت حفاظت از گونه های کرکس در کشورمان گام بردارد. این کارگروه نیز همچون موسسه پرنده شناسی طرلان یک مجموعه غیردولتی، غیرانتفاعی و غیر سیاسی است.